​Programmable Logic Controller (PLC), Türkçesi, Programlanabilen Mantıksal Denetleyici olan bu alet işimizi kolaylaştırmada ve insan gücünden tasarruf sağlamada bize çok geniş olanaklar sağlamaktadır.

Plc dendiğinde akla ilk gelen tanımı; programlanabilen otomatik iş yaptırma kabiliyeti olan cihazdır. Genel tanımı ise; girişleri lojik, veri işleme, sayma, karşılaştırma, aritmetik gibi bir veya birkaç işlem yaptıktan sonra çıkışa atayan, programlama desteği olan entegre bir cihazdır. Örneğin; bir trafik lambasında sırasıyla yeşil sarı ve kırmızı yanması, bunu  Plc dilinde söylemek istersek şu şekilde yapabiliriz; yeşil yan, 30 saniye bekle, yeşil sön, sarı yan, 5 saniye bekle, sarı sön, kırmızı yan, 20 saniye bekle, kırmızı sön. Programı baştan başlat. Elektriği kesene kadar programı sürdür.

Plc’ lerin tavsiye edilme nedenlerinden bazıları şunlardır:

*  Hazırlanmış fonksiyonları direk olarak kullanılabiliriz.

*  Kolaydılar. Az yer tutarlar, daha az kablo bağlantısı vardır.

*  Dayanıklıdır, çevre koşullarından kolay etkilenmezler.

*  Giriş ve çıkışların durumlarını izleyebiliriz.

*  Az arıza yapalar, güvenilirdir, bakımları kolaydır.

Plc’ ler sayısal prensiplere göre yazılmışlardır. Bir sistemi (giriş çıkışına göre); aritmetik işlem, hafızaya alma, sayma, zamanlama, denetleme yapabilirler. Endüstriler tarafından çok fazla ihtiyaç duyulduğundan, güvenilir ve ucuz olduğundan endüstrilerin bir numaralı elemanıdır ayrıca uzaktan kontrol edilebilirler( bilgisayar bağlantısıyla).

 Plc’lerin genel kullanım alanları:

1) Sıra Kontrol: Plc’ nin en çok kullanılan özelliğidir. Bu özellik paketlemeden başlayarak asansör endüstrilerinde bile kullanılmaktadır.

2) Hareket Kontrol: Adımları takip eden sonsuz makinelerde örneğin; kauçuk, film ve kartezyen robot endüstrilerinde kullanılır.

3) Süreç Denetimi: Makineler çalışır durumda olduğunda makinelerin hız ayarlarını, ağırlıklarını, debini, basıncını, sıcaklığını kontrol eder.

4) Veri Yönetimi: Burada çoğu Plc’ ler zaman v.b kavramlarla değil algılama (sensör) kavramıyla çalışır. Örneğin; aydınlatma, havandırma ( klima), çimento, tekstil, robot vb. sanayilerde kullanılır.

Plc’ lerin beş ana parçası vardır:

1) Merkezi İşlem Birimi (CPU) (Central Prosessing Unit)

Burası cihazımızın beynidir, burada işlemci ve bellek arasındaki haberleşme sağlanır. Programın derlenmesi için gereklidir.

2) Hafıza (Memory)

Burası programlarımızı veya işlemlerimizi ( 1200 paketleme, 1100 gönderim yapıldı) kayıt altında tuttuğumuz yerdir.

3)Programlama Makinesi (Operatör Paneli)

Burası elde tutulabilen dokunmatik bir ekranıdır. Verdiğimiz komutları Plc yerine getirir.

4) Güç Katı

Bağlı olduğu şebekeden istendiği gerilimi (220  VAC veya 24 VDC) temin eder.

5) Giriş/Çıkış Bölümleri

Plc nin duyu organlarıdır. Örneğin; Sensörlü bir lambada sensör giriş bölümünde Plc’ nin  lambayı yakmasını sağlayan gözüdür.

PLC Programlama Dilleri

LD(Merdiven) Programlama Dili

PLC Programlama yapılırken  en yaygın kullanılan dillerden biridir.Elektrik devrelerini temel alan programlama dilidir.Kısaca LD(Ladder Diagram) olarak bilinmektedir.Programlama yapılırken yazılan komutlar alt alta yazıldığı için merdiven görünümü oluşturmaktadır.Bu yüzden Ladder(Merdiven) programlama dili denir.

FBD(Function Block Diagram)

Sinyal ve veri akışını fonksiyon blokları üzerinden anlatmak için kullanılan grafiksel bir dildir.FBD,Kontrol sistemleri algoritmaları ile Mantık kapıları arasındaki ara bağlantıyı ifade etmek için çok kullanılışlıdır.

ST(Structured Text)

Yapısal programlamayı teşvik eden üst düzey bir programlama dilidir.PASCAL’a çok benzer bir yapısı(sözdizimi) vardır.Yani daha çok programlamayı bilenleri hedef almaktadır.

IL (Instruction list)

Benzer talimatlara dayanan assembler benzeri düşük seviyeli bir plc programlama dilidir.

SFC (Sequential function)

Yüksek seviyede yapılandırılmış kompleks kontrol sistemlerinde kullanılan bir programlama dilidir.SFC programının temel yapıtaşı , tüm program dosyalarının  bir arada olduğu genel bir bakış sağlamasıdır.Her program dosyası diğer programlama dillerinden kullanılarak oluşturulmuştur.SFC yaklaşımı , karmaşık programlama görevlerini daha küçük daha yönetilebillir görevler arasında koordine etmektir.

Kaynak

Roboturka.com

Bilgiustam.com